کی می شود بچه ها را کتک زد؟
هر یک از شیوه های به ظاهر موثر تنبیه که خواهر، دوست یا همسایه شما از آنها استفاده می کنند، ممکن است در خانه شما بی اثر باشند. به عبارت دیگر هیچ اصل قطعی در مورد انتخاب شیوه تنبیهی مناسب وجود ندارد و این شما هستید که با آزمون و خطا کردن روش های مختلف، می توانید شیوه ای از تنبیه را پیدا کنید که به تغییر رفتار کودک تان منجر می شود. ممکن است برای خواهرزاده شما، محروم شدن از تماشای تلویزیون آنقدر آزار دهنده باشد که پس از یکی دو بار تکرار شدن، به او انگیزه تغییر رفتار را بدهد اما همین شیوه ممکن است روی کودک شما کوچک ترین تاثیر ماندگاری را نداشته باشد.
طولش ندهید
قرار نیست تنبیهی را که در نظر گرفته اید ساعت ها به طول انجامد. تنبیه موثر، کوتاه است و شما حق دارید به میزان کمی از آن استفاده کنید. اگر به محض دیدن رفتاری که از نظر شما قابل تایید نیست، کودک را به اتاقش بفرستید و بارها در طول روز و برای ساعت ها این روش را تکرار کنید، تنبیه مورد نظر برای کودک تان بی اثر می شود. هر نوع تنبیهی، حتی اگر موثر باشد، با تکرار بیش از حد اثرش را از دست می دهد.
فقط تنبیه نکنید
تنبیه کردن زمانی می تواند اثرگذار باشد که با روش های مثبت تربیتی مثل تشویق همراه شود. اگر در طول روز با جملات توصیفی به کودک تان نشان دهید که قدر رفتارهای خوبش را می دانید، زمانی که این جملات و تشویق ها را از او دریغ می کنید، تنبیه تان اثر بیشتری بر تغییر رفتارش می گذارد. اگر وقتی که اتاقش را مرتب می کند، بی آنکه خودش نظر شما را جلب کند، بگویید: «وای چه اتاق مرتبی! مهسا چقدر خوب لباس هایت را تا زده ای!» زمانی که به خاطر شلختگی قصد تنبیه کردنش را دارید، تاثیر بیشتری بر فرزندتان می گذارید.
در غیر این صورت، از نظر فرزندتان مادری غرغرو به نظر می رسید که همیشه به دنبال بهانه ای برای شکایت و قطع امتیاز های اوست. یادتان نرود که بچه ها نمی توانند حرف های شما را رمزگشایی کنند. پس اگر قصد تعریف کردن از آنها را دارید، با جملاتی کاملا ساده و شفاف برایش توضیح دهید که چرا از رفتارش خوشنود شده اید.
تنبیه را معلق نکنید
تنبیه اثر گذار، تنبیهی است که به محض مشاهده رفتار نامناسب صورت گیرد. هیچ وقت برای کودک تان پرونده سازی نکنید و در لحظه ای که انتظارش را ندارد، با تنبیه کردنش او را غافلگیر نکنید. فرزند شما باید پیامد مثبت یا منفی رفتارش را سریع مشاهده کند؛ پس هرگز از جملاتی مثل «بذار بابات بیاد خونه. . . »، «صبر کن نوبت من هم میشه!» و. . . برای ترغیب کودک تان به ترک رفتار بد استفاده نکنید. تنبیهی که به آینده موکول شود، در دفعات اول اضطراب زیادی را تا فرا رسیدن زمانش به فرزند شما تحمیل می کند و در دفعات بعد بی اثر و خنثی می شود.
بگویید چرا
اگر برای کودک تان توضیح ندهید که چرا تنبیه می شود، به او این پیام را منتقل می کنید که بدون هیچ دلیلی قصد آزارش را دارید. گذشته از این، کودکی که نمی داند به خاطر یک رفتار خاص تنبیه می شود، به دلیل همین ناآگاهی رفتارش را دوباره تکرار و خشم شما را چند برابر می کند. اگر قرار است یک هفته او را از پارک رفتن محروم کنید، باید برایش توضیح دهید که به خاطر زد و خوردی که در مدرسه داشته، قصد ندارید این هفته او را به پارک ببرید. در چنین شرایطی، کودک با قوانینی که شما در ذهن دارید آشنا می شود و در آینده برای رعایت آنها تلاش بیشتری می کند.
قاطع باشید
والدینی که به خاطر ترس از دلشکستگی کودک شان، نگرانی از قضاوت دیگران و یا بی حوصلگی خودشان تنبیه را نیمه کاره رها می کنند و تنها به شنیدن یک ببخشید و یا دیدن گریه کودک بی خیال تنبیه کردن می شوند، شاهد تغییر رفتار کودک شان نخواهند بود. اگر از نظرتان تنبیه مورد نظر منطقی است، با هیچ توجیهی نباید از آن صرف نظر کنید. گذشته از این، شما باید روش معقول و ساده ای برای تنبیه در پیش بگیرید تا در فرزندتان اضطراب غیرقابل جبرانی ایجاد نکند؛ برای مثال قرار نیست به خاطر تنبیه او، به ترک کردن تهدیدش کنید، بلکه کافی است بگویید که امشب نمی تواند سریال مورد علاقه اش را ببیند. پس با این توضیحات حتما متوجه شدید که قاطعیت و ثابت قدم بودن را نباید با سنگدل بودن اشتباه بگیرید.
تهدید خیالی نکنید
هیچ وقت با جملاتی که خودتان هم می دانید قرار نیست اجرای شان کنید، کودکتان را تهدید نکنید. اگر می دانید که قصد و یا توانایی انجام کاری را ندارید، دلیلی برای مطرح کردنش به عنوان تهدید وجود ندارد. اگر فرزندتان شاهد ضمانت اجرایی تهدید های شما نباشد، بی توجه به دلخوری های شما رفتارهایش را تکرار می کند و هیچ وقت حرفتان را جدی نمی گیرد.
به قلبش چنگ نزنید
کودک تان قرار نیست تنبیه نشود و این بهترین کاری است که گاهی در جایگاه پدر و مادر می توانید انجام دهید. اما هنگام تنبیه کردن باید مراقب چیزهایی که قرار است از او دریغ کنید باشید. هرگز و در هیچ شرایطی، نباید از عشق و محبت تان به عنوان ابزاری برای تنبیه استفاده کنید. گفتن عباراتی مثل «من دیگه مامانت نیستم!»، «تو بچه بدی هستی!»، «اگه این کار را تکرار کنی دیگه دوستت ندارم!» و. . . نه تنها کمکی به حذف رفتار نمی کند، بلکه آسیبی غیرقابل جبران به روان فرزندتان می زند و تا روزی که زنده است، تاثیر منفی خود را در زندگی اش نشان می دهد. پس هرگز از رابطه مادر و فرزندی تان و علاقه ای که به او دارید، به عنوان ابزاری برای تنبیه کردن استفاده نکنید.
تنبیه بدنی را کلا خط نزنید!
شما حق ندارید به ضرب و شتم کودک تان بپردازید؛ اما این اصل اخلاقی و انسانی نباید به خط زدن همه انواع تنبیه های بدنی ختم شود. گاهی کودک شما آنقدر رفتار مهلکی را نشان می دهد، که چاره ای جز استفاده از شدید ترین شیوه تنبیه، یعنی تنبیه بدنی باقی نمی ماند. مثلا اگر کوچولوی دو ساله شما می خواهد سنجاق سرش را به پریز برق وارد کند، قطعا نمی توانید او را از تماشای برنامه مورد علاقه اش منع کنید یا از روی همان مبلی که نشسته اید، از فرزندتان بخواهید که این کار را نکند. در چنین شرایطی باید فورا وارد عمل شوید، فرزندتان را متوقف کنید و با اخم و چند ضربه آرام پشت دستش، به او بفهمانید که نباید کارش را تکرار کند.
اما برای استفاده از تنبیه بدنی، یک اصل کلی وجود دارد: «شما نباید اجازه دهید که تنبیه بدنی به عنوان روشی برای ابراز خشم و هیجان های منفی تان مورد استفاده قرار گیرد، بلکه باید آن را به عنوان واکنشی آگاهانه و هدفمند که کاملا در کنترل شماست به خدمت بگیرید. » گذشته از این، نباید بگذارید که این شیوه تربیتی، آسیبی هرچند کوچک به جسم فرزندتان بزند و تا آنجا که ممکن است، باید به جای آن از روش هایی مثل محروم سازی کودک از چیزهایی که برایش مهم هستند، حبس در اتاق، محدود کردن و قطع برخی امتیاز ها و… استفاده کنید. هیچ وقت کودک تان را تهدید به تنبیه بدنی نکنید. تصور نکنید وقتی به محض اینکه اشتباهی از او سر می زند، دست تان را بالا می برید اما آن را روی بدنش پایین نمی آورید یا اینکه وقتی تنها به گفتن عبارت «می زنمت» اکتفا می کنید، مادر بخشنده ای هستید. شما چطور کودک آزاری را معنا می کنید؟ از نظر شما تنها آسیب جسمی زدن به کودکان یعنی آزار آنها؟ نه! تهدید های پیاپی را می توان به عنوان نشانه بارزی از کودک آزاری معرفی کرد. مراقب باشید شما با اشتباه های تان در گروه والدین کودک آزار قرار نگیرید.
هیچ وقت برای تربیت فرزند دیگران وارد عمل نشوید. این شما نیستید که باید با تنبیه بدنی کودکی که فرزند شما را کتک زده، حق او را کف دستش بگذارید. در بهترین شرایط، این فرزند شماست که باید رابطه اش با کودکان دیگر را به اعتدال برساند اما اگر موفق نشد، شما نباید به طور مستقیم با آن کودک طرف شوید و مقابله به مثل کنید. این والدین او هستند که باید همزمان با شما موضوع را بررسی کنند و تنبیه مناسبی برای کودک خطا کارشان درنظربگیرند.
منبع : آکا ایران
