یکی ازپروژهای انجام شده توسط گروه معماران الوندمرمت وبازسازی حمام تاریخی مریان در روستای تاریخی مریان از توابع طوالش می باشد این پروژ در خرداد۱۳۸۹ اغاز گردید وبه مدت سه ماه تلاش شبانه روزی گروه معماران الوند به پایان رسید.
شناخت اثر:
حمام مریان بر روی زمینی شیب دار ساخته شده است. این حمام از نظر فضاها، فرم پلان و ساخت آن نسبت به حمام های سنتی ایران متفاوت بوده و دارای یک فضای مربع شکل در وسط بنا و در سطحی پایین تر نسبت به سایر قسمت های دیگر می باشد. یک صحن بزرگ با پوششی گنبدی درکنار و راهروهایی در دورتادور این فضای مربع شکل قرار گرفته و پنجره هایی نیز بر دیواره این راهروها تعبیه شده است و سقف این راهروها در دو ضلع گنبدی شکل و در یک ضلع دیگر به صورت تاق آهنگ می باشد. گنبدها به مقدار زیادی شبیه به پوشش های هلوچین می باشند و در بیرون بنا مسیری نیز جهت دسترسی به گرمخانه حمام تعبیه نموده اند.
حمام مریان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان طوالش، بخش مرکزی، روستای آق اولر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۹۱۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
شایان ذکر است: حمام مریان به دستور نصر الله خان (سردار امجد)، توسط معماری از کشور آلمان بر روی زمین شیب دار و در فضایی به مساحت ۱۳۱ متر مربع ساخته شده است.
آشنایی با روستای تاریخی مریان
روستای تاریخی مریان از توابع بخش مرکزی شهرستان تالش، با مختصات جغرافیایی ۴۸ درجه و ۳۷ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۵۰ دقیقه عرض شمالی، در ۳۷ کیلومتری شمال غربی هشتپر و ۱۴۳ کیلومتری رشت قرار دارد.این روستا از شمال به روستای ناوان، از شرق به روستای سینا هونی، از جنوب به اراضی جنگلی و از غرب به روستای آق اولر محدود میشود.
ارتفاع این روستای کوهپایهای از سطح دریا ۱۰۸۰ متر است و آب و هوای آن در زمستانها سرد و در تابستانها معتدل است. متوسط بارندگی سالیانه آن ۱۷۳۲ میلیمتر گزارش شده است.گورستان باستانی روستا، نشانگر سکونت دیرینه اقوام تالشی در این روستاست و آثاری از حمام قدیمی منسوب به دوره صفوی و یا قاجاری مؤید قدمت کهن روستاست.مردم روستای مریان به زبانهای آذری و تالشی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت براساس سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای مریان ۱۰۴ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵ به ۷۶۰ نفر افزایش یافته است.اقتصاد روستای مریان بر پایه فعالیتهای زراعی، باغداری، دامداری و صنایع دستی استوار است. زراعت عمده روستا، کشت دیم است و گندم مهمترین محصول دیمی آن است. توتون، ذرت، سیبزمینی، یونجه و لوبیا از دیگر محصولات زراعی روستاست. زردآلو، سیب، به و گلابی از محصولات باغی آن است. محصولات مهم دامی آن عبارتند از: گوشت تازه و انواع لبنیات، پرورش طیور خانگی مانند مرغ و بوقلمون نیز بین روستاییان رونق دارد.
مردم روستا به ویژه زنان، با بافت و تولید صنایع دستی مانند گلیم، جاجیم، شال و جوراب در بهبود وضعیت اقتصادی خانوار نقش مهمی ایفا میکنند.معماری روستای مریان به دلیل استقرار در ناحیه کوهستانی، از روستاهای جلگهای استان گیلان متفاوت است. سقف چوبی خانهها، لته کوبی است و درهای ورودی و پنجرهها، برای جلوگیری از سرما کوچک انتخاب شده‌اند. در ساخت خانههای قدیمی از مصالح بومی سنگ، ملات کاهگل و چوب استفاده شده است.
محوطه باستانی گورستان مریان، بزرگترین گورستان پیش از تاریخ ایران است که در عرصهای به مساحت ۴۰۰ هکتار، در مناطق ییلاقی مریان، آق اولر و تندبین گسترده شده است. این گورستان گواه تمدن عظیم این منطقه در دورانهای گذشته است، که تا اوایل دوران اسلامی تداوم داشته است. گورهای این گورستان، به صورت سه طبقة دخمهای سنگچین شده و با لوازم مورد نیاز زندگی مردگان کشف شده‌اند.
حمام قدیمی مریان به احتمال قوی از آثار اواخر دورة صفوی و به احتمالی دیگر از آثار اوایل دورة قاجاری است. مصالح به کار رفته در ساخت حمام شامل خشت، ملاط، گچ و سنگ است. در بعضی قسمتهای حمام، آثاری از کاشیهای تزیینی و نقاشی دیواری به جا مانده بود که تقریباً تمام آنها به سرقت رفته است.جشنواره سوارکاری و کشتی مردان، هر ساله در مناطق ییلاقی روستا برگزار میشود و در میان جوانان طرفداران بسیاری دارد. از بازیهای محلی روستای مریان میتوان به قئیش گوتورمک یا قئیش چکدی، بورک قاچدی، خاله خاله، چیلینگ آقاج اشاره نمود، که اکثراً به طور گروهی و توسط کودکان روستا انجام میشود.
مراسم عید نوروز، همانند سایر نقاط ایران برگزار میشود. روز سلطان، دروزه، ۴۵ نوروز و بنجک از جمله مراسم ویژه فصل بهار است و مراسم شب یلدا با رسوم یوله چله، قصه چله و سیومو برگزار میشود. مراسم بند آوردن باران و کوبیدن بر ظرف مسی برای برطرف شدن ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی نیز از آیینها و رسمهای مردم روستای مریان است. برگزاری مراسم اعیاد مذهبی و عزاداریهای ماه محرم نیز در روستا رواج دارد.نوای نی چوپانان و آوازهای محلی تالشی، شور و حال خاصی به مراسم و جشنهای مختلف مردم روستای مریان میبخشند. اجرای ترانههای عاشیقی به زبان آذری، به ویژه در مراسم عروسی روستا متداول است.سرنا و دهل سازهای محلی این روستاست که در اجرای برخی آوازها و رقصهای محلی نواخته میشوند.صنایع دستی روستای مریان، مشتمل بر بافت انواع گلیم، جاجیم، جوراب و شال است.
پوشاک غالب مردم روستای مریان، لباسهای محلی مشابه لباسهای تالشی است. مردان از کلاه، شلوار، پیراهن جلو بسته با یقه هفت یا بسته، نیمه تنه یا جلیقه پشمی، شال و دستکش (در فصول سرد سال) استفاده میکنند.زنان روستا مانند زنان تالشی لباس میپوشند که شامل پیراهن بلند با دامن پرچین، جلیقه با رنگ تیره، پیژامه طرحدار و روسریهای رنگی و منقش میباشد. استفاده از پارچههای رنگی و روشن، ویژگی پوشاک زنان روستا است. کودکان روستای مریان نیز از پوشاک محلی و معمولی استفاده میکنند.
از انواع غذاهای محلی روستا میتوان به آبگوشت شوربا، آبگوشت قورمه، انواع آش مانند ترش آش و آش رشته و انواع غذاهای همراه با برنج و ماهی اشاره کرد.دسترسی: این روستا از طریق شهر هشتپر با جادهای مناسب و زیبا قابل دسترسی است
منبع : معماران الوند
