در این مقاله خواهید خواهند : زندگینامه غلامحسین درویش معروف و ملقب به درویش خان خالق فرم پش در آمد در موسیقی سنتی .
غلامحسین درویش معروف به «درویش‌خان» از هنرمندان نامی و استادان موسیقی ایرانی اواخر دوره قاجاریه است.
درویش خان در سال ۱۲۵۱ در شهر تهران به دنیا آمد. پدرش حاجی بشیر از اهالی طالقان بود و اندکی سه تار می نواخت. حاجی بشیر او را از کودکی به موزیک دارالفنون سپرد. درویش خان به فراگیری خط موسیقی، شیپور و طبل مشغول شد. و مقدمات سه تار را نزد پدرش و تار را نزد آقا حسینقلی آموخت.
با ظهور جنبش مشروطه در نخستین کنسرتهایی که در انجمن اخوت تشکیل شد وی سمت ریاست و رهبری ارکستر را داشت.
درویش خان همچنین خالق فرم پش در آمد در موسیقی سنتی است. از جمله پیش در آمدهای او می توان به :
پیش درآمد ماهور، پیش درآمد راک، پیش درآمد شوشتری، پیش درآمد سه گاه، پیش درآمد ابوعطا (اول و دوم)و پیش درآمد افشاری اشاره کرد
سعدی حسنی در کتاب تاریخ موسیقی دربارهً پیدایش موسیقی نوین ایران می‌‌نویسد: «نخستین تحول واقعی موسیقی را غلامحسین درویش (۱۲۵۱ – ۱۳۰۵ هجری شمسی) آغاز کرد.»
درویش در نواختن تار دست داشت. تا آن زمان تار پنج سیم (دو سیم سفید، دوسیم زرد، و یک سیم بم) داشت و درویش از روی سه تار به فکر افتاد سیم دیگری به تار بیفزاید و از آن وقت تار دارای شش سیم شد.
درویش در زمان تحصیل در مدرسهً موزیک نظام که تحت نظر لومر اداره می‌‌شد متوجه یکنواخت بودن موسیقی شد، به این جهت آواز را که تا آن زمان بدون ضرب و طولانی بود، خلاصه کرد و به صورت ضربی در آورد و علاوه بر «درآمد» که پیش از آواز نواخته می‌‌شد قطعهً ضربی دیگری به نام پیش درآمد به آن افزود.
از شاگردان درویش می توان به موسی معروفی، ابولحسن صبا، سعید هرمزی، مرتضی نی داوود، حسین سنجری، ارسلان درگاهی، شکری ادیب السلطنه، حسینعلی غفاری، علی محمد صفایی و عبدالله داور اشاره کرد.
درویش خان در سال ۱۳۰۵ در یک سانحه اتومبیل بدرود حیات گفت.
غلامحسین درویش در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد روی سنگ مزار او ابیات زیر حک شد:
درویش اگر از این جهان رفت مشنو که فقیر و ناتوان رفت
درویش هرور زمان بود استاد هنرور زمان رفت
فریاد ز بوستان بـــرآمد کان بلبل خوش ز بوستان رفت
چون دید چنین مدیر ناهید کان چشم و چراغ دوستان رفت
من نیز بگفتم ای شکوهی درویش یگانه جهان رفت
در سالهای اخیر آقای ارشد طهماسبی (نوازنده چیره دست تار) دست به گردآوری آثار درویش خان زده اند و این آثار را به صورت کتاب نت و آلبوم موسیقی وارد بازار کرده اند.
در این مقاله خواندید :
غلامحسین درویش استاد موسیقی و نوازنده تار وخالق فرم پش در آمد در موسیقی سنتی بودند.
