گوش دادن را خيلي از آدم ها در ارتباطات شان جدي نمي گيرند در صورتي که خوب گوش دادن، يکي از مهارت هاي ايجاد صميميت و ارتباط ماندگار است.
– شنونده خوبي باشيد
گوش دادن شما راهي است براي درک همدلانه يکديگر. اين که طرف مقابل تان را مي فهميد و با او هماهنگ مي شويد. همين که مي گويند با گوش جان بشنو يعني الکي، سرسري و ظاهري به من گوش نده، بلکه با تمام وجودت حرف من را بفهم. وقتي شما درست و خوب گوش مي دهيد به طرف مقابل تان کمک مي کنيد تا منظور خودش را بهتر منتقل کند و در واقع در يک گفت وگو تنها شنونده محض نيستيد بلکه مشارکت فعالي داريد. اين مدل گوش دادن به شما کمک مي کند ارتباطي صميمي، موفق و با دوام با اطرافيان تان داشته باشيد و آن ها از اين که با شما هستند و شما آن ها را مي فهميد احساس لذت مي کنند.
– گوشت با من نيست!
موانع زيادي وجود دارند که نمي گذارند شما حرف هاي دوست، همسر يا همکارتان را بفهميد و همراهش شويد اين موانع موارد زير هستند:
اين که به جاي گوش دادن و يافتن منظور صحبت هاي يک نفر، خودتان يک برداشت و معنايي از حرف هايش توي ذهن تان ايجاد کرده ايد و فکر مي کنيد همان درست است، مي شود ذهن خواني. مثلا با خودتان مي گوييد او منظورش اين است که ناراحت است و بعد ذهن تان را با همين منظور خود ساخته درگير مي کنيد و کلا از گوش دادن غافل مي شويد. اين يعني اين که شما واقعيت را رها کرده و چسبيده ايد به تصورات و ذهنيات خودتان.
اين که پيشاپيش قضاوت کنيد که اي بابا باز او آمد ما را نصيحت کند يا کلا اين آدم منطقي نيست باعث مي شود گوش دادن درست تان از بين برود. يا وقتي اصلا به حرف هاي يک نفر گوش ندهيد چون با خودتان فکر مي کنيد فلاني آدم کودن، نادان و بي خودي است. قضاوت منفي و برچسب زدن به اطرافيان مانع بزرگي است که گوش دادن تان را بي اثر مي کند.
طرف دارد درباره يکي از مهم ترين مشکلات زندگي اش يا درباره يکي از مهم ترين تصميمات عمرش حرف مي زند و آن وقت شما توي خيالات و توهمات خودتان غرق هستيد.
گاهي به خاطر اين که صلح طلب هستيد يا مهربان اصلا گوش نمي کنيد او چه قدر درست حرف مي زند و فقط هي سرتان را تکان مي دهيد و ابراز رضايت و موافقت مي کنيد! البته بعضي وقت ها هم چون مي ترسيد مخالفت کنيد کلا دور درست گوش دادن را خط مي کشيد.
خيلي از آدم ها موقع گوش دادن چون مي خواهند ابراز وجود کنند به صحبت هاي طرف مقابل شان توجهي نمي کنند و دائم در ذهن شان در حال مرور حرف هايي هستند که خودشان بايد بگويند. اين مانع در زوج هاي جوان که دچار اختلاف شده اند خيلي زياد است و چون هر کدام مي خواهند ثابت کنند خودشان درست مي گويند، موقع حرف زدن کلا به نظر يکديگر توجه نمي کنند و هي جواب هايي را که بايد بدهند مرور مي کنند.
اين مانع زماني است که شما تنها بخشي از حرف هاي دوست، همکار يا همسرتان براي تان مهم است براي همين، تنها به همان بخش توجه مي کنيد و بي خيال ساير مطالب او مي شويد و بقيه زمان گوش دادن را با بي تفاوتي مي گذرانيد. يا اگر به صحبتي که آن ها انجام مي دهند علاقه اي نداشته باشيد اصلا حواس تان را جمع نمي کنيد و واقعا گوش نمي دهيد.
آدم هايي که خيلي احساس داناي کل به شان دست مي دهد، همان هايي هستند که نمي گذارند بقيه حرف بزنند و همين جو نصيحت کردن مانع مي شود به حرف هاي ديگران خوب گوش دهند چون هي مي پرند وسط حرف ديگران و نصيحت مي کنند.
مشاجره و بحث و دعوا خودش مانع بزرگي براي گوش دادن است. کساني که بر نظر خودشان پافشاري دارند و فکر مي کنند حق با آن هاست و نظرشان درست تر است، کلا به حرف هاي اطرافيان گوش نمي دهند و توجهي به صحبت هاي آن ها ندارند.
سراپا گوش باشيد!
براي اين که شما مهارت گوش دادن موثر را ياد بگيريد بايد اين چند گام را برداريد:
موارد بالا را خوب بخوانيد و بعد به رفتار خودتان توجه کنيد تا ببينيد شما به کدام يک از اين موانع دچار هستيد و سعي کنيد آن را کنار بگذاريد.
موقع گوش دادن مشارکت فعال داشته باشيد يعني از خودتان واکنش نشان دهيد. به جاي زود قضاوت کردن، فکر و احساس تان را در مورد حرف هاي طرف مقابل مطرح کنيد. از صحبت هاي او سوال در بياوريد و بپرسيد. بعد خلاصه چيزهايي را که گفته است بگوييد و ببينيد که آيا منظورش همين است. اگر منظورش را متوجه نشديد يا اشتباه متوجه شديد از او بپرسيد تا او بداند که داريد همراهي اش مي کنيد. اين طوري هم وقت کمتري مي برد هم زودتر از صحبت هاي هم نتيجه مي گيريد.
همدلي کنيد و موضع گيري نکنيد. براي اين که همدلي کرده باشيد بايد مواضع او را بفهميد و از نگاه او به موضوع نگاه کنيد. براي اين کار بايد بتوانيد موضع مادر، همسر يا دوست تان را درک کنيد و منطق او را بفهميد. بعد نوع برخورد و کنار آمدن او با يک موضوع را با موضع خودتان مقايسه کنيد و تنها بر مبناي احساسات خود نظر ندهيد. آن وقت مي توانيد موقع گوش دادن همدلي کنيد.
وقتي يک نفر با شما صحبت مي کند و شما شنونده هستيد يعني قرار است گوش دهيد. بايد بدانيد که گوش دادن شما يعني درک کردن و فهميدن طرف مقابل. به همين دليل موقع گوش دادن احساس و درک خود را دخالت ندهيد و اجازه دهيد که او تمام احساس و نظر خودش را بگويد، وسط حرفش نپريد، موقع صحبت کردن هر از گاهي نگاهش کنيد تا مطمئن باشد هنوز شنونده ايد، با وسايل اطراف تان بازي نکنيد تا حواسش پرت نشود، هم زمان کار ديگري انجام ندهيد و نگوييد A«شما بگو من حواسم با شماست!A» در برابر حرف هايش بي تفاوت نباشيد اگر تعجب مي کنيد، ناراحت يا خوشحال مي شويد آن را در چهره تان نشان دهيد تا او هم بازخورد حرف هاي خودش را ببيند.
اگر ابهامي توي ذهن تان است آن را مطرح کنيد. وقتي نگرانيد، اضطراب داريد، عجله داريد و ديرتان شده است يا از چيزي ناراحت هستيد، سعي کنيد در مورد موضوع مهمي شنونده نباشيد و آن را به موقع ديگري موکول کنيد. چون شنونده بودن تنها به معني گوش دادن ظاهري نيست بلکه شما بايد بازخوردهاي مناسب کلامي و غير کلامي داشته باشيد. ممکن است در اين شرايط نه درست گوش و نه درست جواب دهيد. فراموش نکنيد که بيشتر از حرف زدن، درست گوش دادن مي تواند رابطه شما را تداوم بخشد.
