بیوگرافی هایده – معصومه دده بالا خواننده خوش صدای زن ایرانی
خانم هایده متولد 21 فروردین 1321 و خواننده موسیقی پاپ و سنتی ایرانی بود
با صدای به ارث رسیده از مادرش و با الگوبرداری از خانم دلکش به موسیقی روی آورد .خیلی زود ازدواج کرد اما بخاطر بیماری دیابت در سن 47 سالگی از دنیا رفت.
نام اصلی هایده چه بود؟
نام اصلیش معصومه ی دده بالا و متولد خیابان عین الدوله تهران بود و تنها یک خواهر کوچک تر از خودش بنام مهستی داشت
همونطوری که از نام خانوادگیش مشخصه پدرش اهل تبریز و مادرش از تورک های مهاجر بلغارستان بود.
مادرش خانم زینب بلغاری مولودی خان سفره ها و مراسم مذهبی بود و هایده همراه خواهرش اغلب در کنار مادرشون توی مراسم مولودی خوانی می کردند.
ازدواج هایده
هایده در سال 1334 وقتی 13 ساله بود ازدواج کرد که ثمره ی اون سه فرزند بنام های کامران ، کیوان و یک دختر بنام خانم کیانوشه
کامران فرزند بزرگش رو در 14 سالگی به دنیا آورد و در اون زمان بقدری کم سن و سال بود که مادربزرگش در نگهداری بچه به اون کمک می کرد.
این دو خواهر بخاطر صدای دل نوازی که داشتن تشویق شدن تا وارد عرصه موسیقی بشن به همین خاطر اول به کلاس های موسیقی اکبر گلپایگانی رفتند.
در سال 42 مهستی به پرویز یاحقی و مدتی بعد هایده به علی تجویدی معرفی شدن تا مسیر یادگیری حرفه ای رو طی کنند
هایده بخاطر مخالفت شوهرش سه سال دیرتر از خواهر کوچکش فعالیتش رو شروع کرد اون اولین بار در سال 47 وقتی 26 ساله بود ترانه ی آزاده با آهنگسازی علی تجویدی رو در” رادیو تهران ” اجرا کرد.
از سال 1350 شروع به خوندن ترانه های پاپ به آهنگسازی انوشیروان روحانی و فریدون خشنود کرد ، که ترانه های ( نشانه، بزن تار، سوغاتی و گل سنگم ) باب جدیدی در موسیقی ایرانی باز کرد.
هایده به همراه خواهر و مادرش در سال 57 بعد از انفجار سینما رکس آبادان به لندن نقل مکان کردن و با وقوع انقلاب دیگر نتونستن به ایران بر گردند.
و بعد از یکسال از لندن به لس آنجلس مهاجرت کردند. بعد از انقلاب علاوه بر برنامه های معمول خود در دانشگاه یو سی اِل اِی کالیفرنیا و تالارهای مشهور جهانی از جمله رویال آلبرت هال ، کنسرت هایی اجرا کرد.
خواننده مورد علاقه هایده
درباره ی خواننده مورد علاقه ش اینطور گفته که :
من به صدای خانم دلکش واقعا عشق می ورزیدم و از طریق صدای اون ، هنر رو یاد گرفتم از آقایون به صدای آقای محمود خوانساری خیلی علاقمند بودم که صدای محمود یک صدای خاصی بود همینطور به صدای گلپایگانی علاقه خاصی داشتم.
از دیابت تا فشار و مرگ.
هایده از نوجوانی به دیابت مبتلا بود وکم کم فشار خون و ناراحتی قلبی هم به اون اضافه شد اما بی اعتناییش نسبت به سلامتی وضعیتش رو بدتر کرد.
در آخرین شب زندگیش در باشگاه کازابلانکا در حالی که وضعیت مناسب جسمی نداشت برنامه ی کنسرتش رو اجرا کرد
روز بعد در 30 دی 1368 در 47 سالگی بخاطر سکته قلبی ناشی از بیماری های زمینه ای درگذشت.
هایده در گورستان وست وود در لس آنجلس کنار مادرش به خاک سپرده شد در این گورستان فرانک زاپا و مرلین مونرو و خواهرش مهستی هم بعدا دفن شدند.
در مراسم دفن این هنرمند نزدیک به 20 هزار نفر شرکت داشتن .
در سال 2002 گروهی از دانشمندان ژاپنی صدای اون رو کنترآلتو معرفی کردند به گفته ی این محققان تابحال صدای هیچ زن خواننده ای به اون سطح نرسیده و گروه نت دونی به پاس بزرگداشت یاد این هنرمند تمام آثار اون رو نت نویسی کرده و در وب سایت خودش در اختیار کاربرانش قرار داده .
فروردین سال 1398 شهرداری لس آنجلس ستاره ای به نام این هنرمند در بلوار مشاهیر لس آنجلس در کنار بزرگترین هنرمندان جهان نصب کرد.
نام هایده توسط شهرداری بعنوان بخشی از میراث فرهنگی و هنری این شهر به ثبت رسید و با حضور دوست داران و خانواده ش نام او در تقویم شهری هم درج شد در سال 2009 پژمان اکبرزاده فیلم مستند 100 دقیقه ای با نام سخن از هایده درباره فعالیت های هنری و آثار این هنرمند ساخت که اولین بار در آمستردام اکران شد.
