راه میان مکه و مدینه یکی از راههای بود که حضرت محمد (ص) به ان بسار اهمیت می دادند و رسول اکرم هر ساله این راه را چندین بار طی میکردند که در حجه الوداع حادثه بسیار مهم غدیر خم اتفاق افتاد.
در زبان عربی، به سرزمينهایی كه در مسير سيلاب قرار دارند و آب سيلها با عبور از ميان آنها به دريا میريزد “وادی” گفته میشود. در اين مسيرها، آبگيرهایی طبيعی به وجود آمده كه پس از عبور سيل از آنها، آبهای باقیمانده در آن جمع میشوند. به چنين گودالها و آبگيرهایی در عربی “غدير” میگويند. منطقهی “غدير خم” نيز در مسير سيلابهایی واقع شده است كه پس از عبور از غدير به “جُحْفه” میرسند و سپس تا دريای سرخ ادامه پيدا میكنند و آب سيلها را به درياها میريزد.
در مناطق مختلف عربستان، غديرهای زيادی در مسير سيلها وجود دارد كه با نامگذاری از يكديگر شناخته میشوند. اين غدير هم برای شناخته شدن از غديرهای ديگر، به نام “خم” نامگذاری شده است.
غدیر در ۳ يا ۴ کیلومتری جحفه واقع شده و جحفه (يكی از ميقاتهای 5 گانه) نيز در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد. در جحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا میشود. غدیر خم به علت وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان بود. اين سرزمين گرمایی طاقت فرسا و شدید دارد.
جبرئيل در اين محل بر پيامبر نازل شد و به حضرت محمد(ص) فرمود:
“ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده (به مردم) برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرساندهای”
در نقشههای زير، موقعيت غدير خم نمايش داده شده است.