همواره و عادتا واژه هنر تداعي زيبايي و جمال مي نمايد به گونه اي كه همه مفهوم هنر در بناي وجيه كلمه زيبا و زيبايي يك جا خلا صه شده و توسعه زيبايي، همه مفهوم هنر را فرا مي گيرد. گويي كه هنر در واقع مترادف كلمه زيبايي است به نظر مي رسد كه اگر اين واقعيت نيز حقيقت داشته باشد خلقت و آفرينش سراسر همه هنر خداوند است زيرا خداوند جميل است و جز جمال خلق نمي كند.
بنابراين در تعريف اختصاري كلمه هنر مي توان گفت: هنر ما در زيبايي و زيبايي مولود، در هنر است. در رابطه با واژه تربيت مي توان بيان نمود كه جريان هدفدار و آگاهانه اي است براي شكوفا كردن و به فعليت درآوردن استعداد هاي دروني انسان و بروز آن، فطرتي كه بشر براساس آن آفريده شده است شناخت موضوع تربيت انسان و زمينه هاي رشد و شكوفايي او از جمله مقدمات است براي رسيدن به مقصد كه همانا تحول انسان مي باشد كه بدون شناخت دقيق از زمينه و استعدادهاي او موفقيتي در امر پرورش حاصل نخواهد شد. انسان همه وقايع را از طريق حواس پنجگانه خود برحسب تكرار و عادت دريافت مي كند و در حقيقت همه چيز را با چشم و گوش سرمي گيرد و درحالي كه همه اينها دريافت واقعيات است و نه الزاما ادراك حقايق.
ادراك حقايق علا وه بر حواس خامسه، بايد كه با گوش و چشم سر نيز پردازش شود تا انسان معناي زلال حقيقت حق را استدراك نمايد. هنر نوعي رستگاري است كه ما را از خواستن يعني نوعي درد و رنج، آزادي مي بخشد. به كلامي از بتهوون در بيان نقش هنر در تربيت و كاركردهاي آن مي پردازيم كه مي گويد:«هنر من بايد براي سعادت بيچارگان اختصاص يابد.»
در قرآن كريم از آيات الهي استنباط مي كنيم كه براي امحاي منهيات و نقاط منفي در تربيت انسان ها تنها دفع مسائل منفي كافي نيست بلكه بايد نسبت به رفع آن اقدام كنيم. در عصر تكنولوژي يكي از مصاديق اصلي در كاربرد هنر، كاربرد هنرهاي تصويري و نمايشي است و در واقع هدايت هنري غيرمستقيم به جاي هدايت مخاطبه اي و گفتاري مستقيم. بنابراين رسالت هنر تبيين عيني و ايجاد رشد و كمال براي جوامع انساني است و غير اين معني از حيطه هنر خارج است.
هنر كليد فهم زندگي است و هنر انسان متذكر شدن است و اين كمال اوست و به قول ناصرخسرو «هنر زيور بشر است و بشر زيور كيهان است».در نظام تربيتي اسلا م كه به فطرت و سرشت انسان نظر جدي دارد تربيت و تزكيه نفس مفهوم و محتواي اصيل مي يابد. وظايف مربي تربيتي كه مسئول تعليم و تربيت كودكان و نوجوانان است چنان نيست كه در محدوده يك كتاب درسي بگنجد و آنچه كه بيان مي شود تنها برخي از رئوس مهم كار تربيتي است.
لذا ضروري است با تلا ش خالصانه و كسب اطلاعات مفصل تر و جزيي تر از طريق مطالعات و ارتباطات سازنده و به كارگيري ابتكار، موثرترين گام ها را براي تربيت فرزندان اين مرز و بوم بردارد و براي رسيدن به اهداف مقدس، نيت خالص و تلاش بي شائبه را مي طلبد. تعليم و تربيت آدمي كاري پرارج و در عين حال وقت گير است و نتايج قطعي و نهايي آن نسبتا دير آشكار مي شود. هنر به عنوان موثرترين و كارآمدترين اثر در تربيت به كار گرفته مي شود تا پيام انسان سازمكتب توحيد را در قالبي زيبا و جذاب به تشنگان وادي هدايت تقديم كند.
شناخت استعدادهاي متنوع جوانان و ارشاد اين استعدادها در مسير الهي خويش مسئوليتي است كه مربيان هنرمند با استفاده از هنر مي توانند به خوبي بدان پرداخته و با ارائه برنامه هاي نشاط آور هنري دانشآموزان مختلف را با علايق و سليقه هاي مختلف جذب و تربيت كنند و با شناخت مشكلات رفتاري و شخصيتي دانشآموزان و درمان اين مشكلات با داروي ثمربخش هنر (هنردرماني) به پرورش و هدايت استعداد دانشآموزان كمك نمايند. هنر نيرومندترين وسيله ارشاد و تبليغ و برنده ترين سلا ح براي مبارزه با شرك و نفاق و فساد اخلاقي است.
هنر نردباني است كه به بام حقيقت منتهي مي شود، به شرط آن كه آن را به ديوار ايمان تكيه دهي. ارتباط هنر متعهد با اخلا ق هم از همين مقدار است. هنر در قبال ارزش هاي اخلاقي هم بايد تعهد داشته باشد تا ارزش يابد. اخلاق جاده هنر است و تكنيك، مركب هنرمند، برخي با ماشين آخرين سيستم در جاده هاي سنگلاخ و مالرو مي رانند و برخي سوار بر الاغ در اتوبان مي تازند. هنرمند مسلمان وقتي در راه هنر پيش مي رود ناچار بايد به يك سري مقررات معتقد و پايبند باشد و رعايت آنها را بر مقتضيات هنري و تكنيكي كار، مقدم بدارد و حاكم سازد. شناخت چارچوب هاي ديني در كار هنر و شناخت مرزهاي ورود ممنوع ضروري است. داشتن محبت براي هر كاري از جمله شيوه و كارهاي هنري لا زم است و بدون آن عمل باطل است و گاهي به گناه مي كشاند.
هنر مكتبي ما بايد مسائل را در ارتباط با خدا عرضه كند راهي از خاك تا خدا. هنر مكتبي ما بايد نقطه هاي اوج زيبايي معنوي و كمال روحي انسان را براي بشريت معاصر عرضه كند.
