تاریخچه پیدایش تلفن همراه »«مارتین کوپر» در سال 1973 دنیا را متحول کرد؛ در حالی که خود از آنچه روی خواهد داد خبر نداشت. وی به همراه تیمش در شرکت motorola توانست تنها ابزاری را که به گونه‌ای زندگی نوجوانان و تاجران حرفه‌ای را به یکدیگر شبیه سازد، ابداع کند؛ ابزاری به نام تلفن همراه.
این ابزار ابعادی برابر یک آجر داشت و به مدت یک دهه به فروش تجاری نرسید، اما به محض اینکه کوپرابداع خود را در پیاده‌روهای نیوریورک به نمایش گذاشت همه چیز تغییر کرد. ایده فناوری تلفن همراه در آن زمان توسط رقیب motorola؛ یعنی شرکت AT&T ارائه شده بود و لابراتوار «بل» سیستمي‌را ارائه کرده بود که به کاربران اجازه مي‌داد تماس‌های تلفنی خود را در حالی که روی خط باقی مي‌مانند از تلفنی به تلفن دیگر انتقال دهند، اما AT&T تمرکز خود را روی تلفن داخل خودروها قرار داده بود.
کوپر مي‌خواست افراد این آزادی را داشته باشند تا از داخل خودروی خود تماس تلفنی برقرار کنند و از این رو وی به همراه شرکت motorola پروژه‌ای را برای خلق ابزاری قابل حمل آغاز کرد.
motorola به مدت سه ماه مشغول ساخت نمونه‌ای آزمایشی از ابزار مکالمه‌ای قابل حمل بود و کوپر در سال 1973 آن را به نمایش گذاشت. اولین تلفن همراه تجاری این شرکت با نام تجاری DynaTAC در حدود 10 سال بعد به فروش رسید.
کوپر که اکنون 81 سال سن دارد، بنیانگذار شرکت ArrayComm به شمار مي‌رود.
شرکتی که هدفش بهبود شبکه تلفن‌های همراه، آنتن‌های هوشمند و ارتباطات وایرلس است. همچنین وی به همراه همسرش از مخترعان Jitterbug، تلفن تلفن‌همراهی که کار با آن برای سالمندان تسهیل شده است نیز به شمار مي‌رود.
«مارتین کوپر» آنچه اکنون به عنوان اولین تماس تلفن همراه مشهور است را در سال 1973 انجام داد. وی در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان به سوالاتی درباره واکنشش برابر ابزاری که منجر به تغییر چهره ارتباطات به شکلی که ما آن را مي‌شناسیم شده است، پاسخ داده است:
جو فناوری در سال 1973 چگونه بود و چه چیز ایده ساخت تلفن‌همراه و رقابت با AT&T را در شما به وجود آورد؟
در آن زمان خبری از مدارهای درهم پیچیده بزرگ نبود. رایانه‌ای در کار نبود، تلویزیون‌های مدار بسته وجود نداشتند، هیچ‌کس نمایشگرهای LCD را به خواب هم نمي‌دید؛
نمي‌توانم تمامي چیزهایی که در سال 1973 وجود نداشتند را نام ببرم.
اما ما که برای سال‌ها و سال‌ها مشغول ساختن تلفن‌های داخل خودروها بودیم فکر کردیم اکنون زمانی مناسب برای ارتباطات شخصی است، زیرا انسان‌ها به صورت طبیعی متحرک هستند.
برای صد سال نیاز انسان‌ها برای صحبت کردن با تلفن با چسبیدن آنها به میز کار یا تلفن‌های خانگی شان همراه بود و حال ما مي‌خواستیم آنها را در خودروهایشان حبس کنیم؟ اصلا ایده خوبی نبود.
از این رو تصمیم گرفتیم در برابر AT&T بایستیم. در سال 1973 تصمیم گرفتیم رونمایی خیره‌کننده‌ای را اجرا کنیم و من نیز بهترین راه را انتخاب کردم تا تلفن همراهی بسازم و از فردی بخواهم مکالمه با اولین تلفن شخصی همراه را تجربه کند و این روند پیدایش و تکامل تلفن همراهی بود که ما ساختیم.
چه زمانی این اولین تماس تلفنی شخصی را برقرار کردید؟ با چه کسی تماس گرفتید؟
فکر مي‌کردم همه جواب این سوال را مي‌دانند! اولین تماس تلفنی عمومي در خیابان‌های نیویورک انجام گرفت و با «جوئل. اس. انگل» مدیر برنامه تلفن‌های همراه AT&T تماس گرفته شد. من با او تماس گرفتم و گفتم: «جوئل، من از یک تلفن همراه با تو تماس مي‌گیرم، از یک تلفن همراه واقعی، از یک تلفن‌همراه دستی و قابل حمل واقعی!»
دقیقا به یاد ندارم او چه پاسخی داد، اما واقعا برای چند لحظه سکوت کرد. غرور از موفقیتم به اندازه‌ای بود که او دندان‌هایش را به هم مي‌سایید. او بسیار مودب بود و تماس را با احترام خاتمه داد. زمانی که دوباره از وی درباره این رویداد پرسیده شد وی پاسخ داد هیچ خاطره‌ای از آن لحظه به یاد ندارد.
واکنش‌ها به تلفن همراه چه بود؟ آیا مردم درباره آن به عنوان ابزاری غیرواقعی، غیرممکن یا غیرضروری فکر مي‌کردند؟
خب، مردم در برابر این ابزار شگفت‌زده شده بودند. این ورای تصورات بود که بیش از نیمي از مردم دنیا بتوانند تلفن‌همراه داشته باشند، اما مردم از اینکه مي‌دیدند مي‌توان این دستگاه را به گوش چسباند، راه رفت و با تلفن با این و آن تماس گرفت مطلقا بهت زده شده بودند.
به یاد دارم که در آن زمان حتی تلفن وایرلس نیز نبود. ما در سال 1973 کنفرانس مطبوعاتی برگزار کردیم و من تلفن‌همراه را به خانم خبرنگار جوانی دادم و به او گفتم با فردی تماس بگیرد. او گفت: «مي‌توانم با مادرم در استرالیا تماس بگیرم؟» و من گفتم: «البته که مي‌شود» و او تماس گرفت.
آن زن پس از تماس تلفنی کاملا متعجب شده بود. او نمي‌توانست تصور کند چگونه این ابزار کوچک توانسته است نیمي از دنیا را دور بزند و مستقیما تماس وی را با مادرش برقرار کند. نیویورکی‌های ریزبین نیز با دهان باز در آنجا ایستاده بودند.
پذیرش این دستگاه جدید کاملا شگفت آور بود. ما دومین نمایش را در اوایل دهه 1980 و زمانی اجرا مي‌کردیم که ريیس شرکت ما در واشنگتن بود. او دستگاه جدید را به «جورج بوش» پدر نشان داد و وی نیز به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفت. او گفته بود: «خب من باید این را به «ران» نشان دهم.» و مي‌دانید که پس از آن وی تلفن را به «رونالد ریگان» نشان داد. «ریگان» با دیدن تلفن گفته بود: «چه چیز مانع مي‌شود ما از این تلفن نداشته باشیم؟»
این تلفن همراه چه شکلی داشت؟ قیمت آن چقدر بود و چه کسی آن را مي‌خرید؟
تلفن ارتفاعی در حدود 25 تا 27 سانتیمتر داشت و ضخامت آن در حدود 5/4 سانتیمتر و عرض آن در حدود 10 سانتیمتر بود. وزن آن نیز در حدود 13/1 کیلوگرم بود.
قیمت آن چند بود؟
اگر درباره آن فکر کنید، مي‌بینید که آن تلفن همراه محصولی تجاری نبود و اگر مي‌خواستید یکی از آنها را بسازید باید میلیون‌ها دلار خرج مي‌کردید. زمانی که ما محصول تجاری این تلفن را ساختیم 10 سال از ارائه نمونه اولیه آن گذشته بود. ما فروش آن را تا اکتبر 1983 آغاز نکردیم و در آن زمان نیز قیمت تلفن‌های همراه ما سه هزار و 900 دلار بود. مثل اینکه امروز تلفن همراهی 10 هزار دلاری بخرید.
این پول خیلی زیادی است. چه کسی این تلفن‌ها را مي‌خرید؟
خب نمي‌توانم بگویم افراد زیادی آن را مي‌خریدند. در واقع تعداد آنها بسیار کم بود. در ابتدا خریداران تنها افراد ثروتمند یا افرادی بودند که همیشه در حرکت و رفت و آمد بودند. افرادی مانند دارندگان آژانس‌های املاک و پزشکان که به دلیل استفاده از پیجرها بیشتر به تکنولوژی خو گرفته بودند، مشتریان اولیه این تلفن همراه بودند.
تلفن‌های همراه تا هفت یا هشت سال پس از آن به موضوعی کاملا جدی تبدیل نشد، همه فکر مي‌کنند تلفن‌های همراه همیشه بوده‌اند و همیشه محبوبیت داشته‌اند، اما در واقع از سال 1990 سالی که تا قبل از آن تنها کمتر از یک میلیون تلفن همراه در سرتاسر دنیا وجود داشت، انفجار واقعی آغاز شد.
آیا تصورش را مي‌کردید زمانی برسد که همه یک تلفن همراه داشته باشند؟
خب ما مي‌دانستیم که روزی همه یک تلفن‌همراه خواهند داشت، اما تصور اینکه چنین اتفاقی در طول زندگی من رخ دهد کمي مشکل بود… و حالا ما تقریبا پنج میلیارد تلفن همراه در سرتاسر دنیا داریم…وای خدای من!
درباره پیشرفت‌های تلفن‌های همراه چه احساسی دارید؟ به ویژه درباره پیشرفت‌هایی از قبیل نرم‌افزارها و دوربین‌ها؟
باید به شما بگویم به همان اندازه که رویا پرداز بودیم هرگز تصورش را هم نمي‌کردیم همه این کاربردها بتوانند در یکجا جمع شوند و البته من چندان مطمئن هم نیستم این اتفاق، اتفاق فوق‌العاده‌ای باشد. تلفن‌های همراه بسیار پیچیده شده‌اند، استفاده از آنها به اندازه‌ای دشوار است که با خود فکر مي‌کنید اینها برای مردم واقعی طراحی شده اند یا برای مهندس‌ها؟
فکر مي‌کنم آنچه واقعا در حال روی دادن است، این است که با رشد صنعت، ما انواع مختلفی از تلفن‌های همراه خواهیم داشت که تعدادی از آنها بسیار ساده و روان هستند. در واقع من و همسرم شرکتی را تاسیس کردیم و وی در آن «جیترباگ» را که تلفن همراهی بسیار ساده است، طراحی کرد.
مدل تلفن که اکنون دارید چیست؟
من اینجا دارم به همه تلفن‌های تلفن همراهم نگاه مي‌کنم. اکنون که دارم با تلفن صحبت مي‌کنم مشغول آزمایش یک تلفن ویژه شرکتی اروپایی هستم. نام این تلفن Vertu بوده و قیمت آن از پنج هزار دلار شروع مي‌شود، البته این قیمت ارزان‌ترین مدل آن است. شاید شما بخواهید مدلی را که کاملا از طلا ساخته شده است، خریداری کنید.
پس این تلفن همراه با محاسبه تورم، قیمتی در حدود نصف قیمت اولین تلفن همراهی دارد که شما ساخته‌اید…
درست است و این تلفن همراه به هیچ وجه پیچیده نیست. با وجود داشتن دفترچه تلفن، امکان دسترسی به بخش‌های خاصی از اینترنت و خواندن ایمیل‌ها، به دوربین مجهز نیست. این یک تلفن واقعا ابتدایی به شمار مي‌رود، اما من یک تلفن «motorola دروید» هم دارم و از آن استفاده مي‌کنم. یک تلفن جیترباگ هم دارم و البته همیشه آخرین مدل‌های تلفن تلفن‌های همراه را آزمایش مي‌کنم. برای مدتی هم یک آی-فون داشتم، اما آن را به نوه‌ام دادم. بچه‌ها واقعا گرفتار این دستگاه شده‌اند، اما به نظرم اکنون تلفن‌های همراه آندرويید بیشتر جذابیت دارند و آخرین مدل تلفن آندرويید اگر نگویم بهتر از آی- فون است، به همان اندازه خوب است.
