کلیات کوک پیانو – هر پیانو چند بار به کوک کردن نیاز دارد. کوک پیانو معمولآ در چند مرحله انجام می شود. اگر شاهد کوک کردن حرفه ای یک پیانو بوده باشید حتمآ تعجب کرده اید که چرا تکنیسین پیانو چند بار بصورت رفت و برگشت ساز را کوک می کند. (اگر اینکار را نمی کند حتمآ در مهارت او و گوش موسیقی خود شک کنید!)
دلیل آن این است که مجموع سیمهای پیانو فشاری در حدود 16 هزار کیلوگرم به اتصالات و صفحه چدنی نگهدارنده سیم ها وارد می کند. بنابراین بدیهی است که فشار وارده به مجموعه، هنگامی که از سمت سیمهای باس به سمت سیمهای ریز برای کوک کردن حرکت می کنیم تغییر می کند و در نهایت روی کوک سیم های قبلی تاثیر می گذارد. به همین دلیل یک تکنیسین مجرب معمولآ مجبور است چند بار با حرکت رفت و برگشت کوک هر کلاویه را کنترل و در صورت نیاز تصحیح کند.
کوک پیانو به آچار مخصوص احتیاج دارد. استفاده از انبردست برای تنظیم یک سیم باعث آسیب دیدن پین های نگهدارنده سیمها می شود. رفتار پیانو های نو هرچند امروزه تکنولوژی قطعات و نحوه ساخت پیانوها بسیار پیشرفت کرده است اما این قاعده هنوز وجود دارد که یک ساز (پیانو) نو ممکن است طی یکی دو سال اول بیش از حد معمول از کوک خارج شود. میزان دفعات و مقدار خارج شدن از کوک کاملآ به کیفیت ساخت و نحوه نگهداری شما از ساز بستگی دارد.
بگونه ای که یک ساز مرغوب ممکن است طی یک سال هم کوک اولیه خود را نگه دارد و صدای قابل قبولی را تولید کند و برعکس یک پیانو نامرغوب ممکن است در کمتر از یک ماه کوک خود را بکلی از دست بدهد.
علت این امر این است که اغلب قسمتهای پیانو از چوب تشکیل شده و چنانچه در مراحل پخت چوب و خارج کردن آب از آن کاستی صورت بگیرد، این قطعات بسادگی می توانند تحت فشار سیمها تغییر حالت دهند. سیم های زهی نو نیز برای رسیدن به یک حالت پایدار نیاز به تحمل کشش برای مدت طولانی دارند. لذا مجموع عوامل فوق ممکن است باعث شود که کوک یک پیانو نو در سال اول به چندین بار کوک شدن نیاز داشته باشد.
یک راهنمایی ساده برای پیانو های نو اگر پیانو شما از مارکهای خوب ژاپنی یا آلمانی موجود در بازار کشور است، در شرایط عادی قاعدتآ نباید در سال اول به بیش از دوبار کوک کردن احتیاج داشته باشد. پیانوهای خوب کره ای و انواع پیانو های مرغوب اروپای شرقی که در بازار موجود هستند نباید به به بیش از سه یا چهار کوک در سال اول داشته باشند. سایر پیانو های تقریبآ ارزان قیمت ساخت کشورهای چین و آسیای میانه که در بازار ایران موجود است ممکن است حتی به هر یکی دو ماه یکبار کوک نیاز داشته باشند. دقت کنید که همانطور که گفتیم کوک ساز علاوه بر کیفیت آن به شرایط آب و هوایی و نحوه نگهداری آن بستگی دارد و مواردی را که در بالا برشمردیم تنها برای بدست آوردن ایده از میزان احتمالی نیاز به کوک ساز بود. اما توجه کنید که اگر ساز شما به بیش از مواردی که برشمردیم نیاز به کوک دارد، حتمآ مشکلی در ساز یا نحوه نگهداری آن وجود دارد.
تاثیر رطوبت انبساط نسبی چوب – بخصوص صفحه صدا (Sound Board) – به دلیل افزایش رطوبت محیط می تواند باعث ایجاد کشش بیشتر در سیم ها و نهایتآ بالا رفتن فرکانس کوک نت ها شود. چرا که سیم ها نسبت به افزایش یا کاهش رطوبت واکنش خاصی از خود نشان نمی دهند. بنابراین همواره سعی کنید که برای پیانو خود شرایط محیطی ثابتی را فراهم کنید. فراموش نکنید که قراردادن ظرف آب برای تنظیم رطوبت درون پیانو از بزرگترین اشتباه ها است چرا که اگر چنین چیزی لازم حتمآ کمپانی های سازنده پیانو تاکنون فکری بحال آن کرده بودند.
ممنونم از شما