اگر به مازندران سفری کرده باشید در یکی از روستاهای آن به نام ارست چشمه های بسیار زیبای باداب سورت را که به عنوان دومین چشمه آب شور جهان ثبت شده است را دیده اید . در این مقاله به معرفی چشمه های باداب سورت می پردازیم.
چشمه‌های باداب سورت در سال ۱۳۸۷ به عنوان دوّمین اثر طبیعی ملی ایران ثبت شد. در سال ۱۳۸۷، کوه دماوند، چشمه‌های باداب سورت و سرو ابرکوه به عنوان سه اثر طبیعی به‌وسیلهٔ سازمان میراث فرهنگی ثبت شدند. چشمه های باداب سورت بعد از چشمه پامو کاله ترکیه به عنوان دومین چشمه آب شور جهان ثبت جهانی شده است.
چشمه‌های باداب سورت واقع در استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشتکوه، روستای ارست، قرار دارد. چشمه‌های باداب سورت شامل دو چشمه با آب‌های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو، مزه و حجم آب است. چشمهٔ پر آب دارای آب بسیار شور و دارای استخری با قطر حدود ۱۵ متر و عمق زیاد است. چشمهٔ دوم که در بالادست و شمال غربی این چشمه قرار دارد، ترش مزه و دارای آبی به رنگ قرمز و نارنجی است، در اطراف چشمه کمی رسوب آهن نشسته‌است. جریان آب‌های رسوبی و معدنی این چشمه‌ها طی سال‌ها، در شیب پایین دست کوهستانی خود، صدها طبقه و ده‌ها حوضچهٔ بسیار زیبا به رنگ‌های نارنجی، زرد و قرمز در اندازه‌های مختلف پدید آورده‌است.
این طبقات و حوضچه‌ها در واقع جاذبهٔ اصلی و ویژگی منحصر به فرد چشمه‌های باداب سورت است. زیبایی این طبقات و محل ویژهٔ قرارگیری چشمه در دامنهٔ کوهستان و چشم اندازهای اطراف به ویژه در غروب تحسین برانگیز است.
باداب ترجمهٔ تحت‌اللفظی واژهٔ مازندارانی «وا اُ» است. وا (باد) به نوعی درد (رُماتیسم) اشاره دارد که با استفاده از آب معدنی درمان می‌شود. همچنین باداب به معنی آب همراه با گاز است.
این چشمه‌ها در ارتفاع ۱۸۴۰ متری واقع شده‌اند و در ایران بی‌نظیر هستند و تنها در شش کشور دیگر پدیده‌ای تا حدّی شبیه باداب سورت وجود دارد. اطراف چشمه پوشیده از درختچه‌های زرشک وحشی و ارتفاعات بالاتر پوشیده از جنگلهای سوزنی برگ است.
خبرگزاری مهر در گزارشی تصویری به تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۱ اعلام کرد که این چشمه‌ها در حال نابودی کامل هستند و این منطقه عاری از هر گونه مانع جدا کننده، حصار، نگهبان و حتی یک تابلوی اطلاعات یا راهنمایی و یا هشدار دهنده است.
به گزارش تی تیل این چشمه ها تنها در سه کشور ترکیه، امریکا و نیوزلند وجود دارد که اتفاقا برخلاف باداب سورت که در کشور ما در حد یک چشمه محلی باقی مانده،از توریستی ترین جاذبه های طبیعی این کشورها محسوب می شوند.
یک بلیط به مقصد ساری کفایت می کند تا اسرارآمیزترین نقطه زمین را ببینید. اینجا سرزمین عجایب است. جایی که طبیعت، بازی رنگ ها و سنگ ها را بهانه چند قرن شگفت زدگی انسان ها قرار داده است. کافی است پایتان به چشمه های آب معدنی باداب سورت برسد تا این تابلوی اسرارآمیز را مقابل چشمانتان ببینید. پدیده حیرت آوری که در 68 کیلومتری شمال دامغان و 7 کیلومتری غرب روستای بادله قرار گرفته و دومین اثر میراث طبیعی ثبت شده ایران به شمار می رود.
باداب سورت دو چشمه دارد… با آب هایی که هر کدام رنگ، بو و مزه خودشان را دارند. یکی شور شور و دیگری ترش و شیرین!
چشمه شور باداب سورت استخر آبی کوچکی است که معمولا در تابستان برای آب تنی استفاده می شود و درمان دردهای کمر، پا، روماتیسم، میگرن و امراض پوستی را به میهمانانش هدیه می دهد. روستائیان سنگ های این صخره ها را داخل آتش می گذارند و وقتی خوب داغ شدند، آنها را در آب گوگردی قرار می دهند و از آن برای التیام پوست و دردهای مختلف استفاده می کنند.
اما چشمه دیگر باداب سورت که در نزدیکی این چشمه قرار گرفته، با آب زرد و نارنجی رنگش که از صخره ها نشت می کند، اکسید آهن را قعر صخره ها به زمین می آورد. آب های رسوبی این دو چشمه هزاران سال است که از کوه سرازیر می شوند و ده ها حوضچه کوچک رنگین را در دل صخره ها پر می کنند. حوضچه هایی که تماشای سرخی و زردی و سبزی آنها سر ذوقتان می آورد و باور طبیعی بودن منطقه را برایتان دشوار می کند. اما اگر خوش شانس باشید و بتوانید طلوع و غروب خورشید را هم در باداب سورت ببینید، از این هم شگفت زده تر می شوید! تلالو خورشید در حوضچه ها و انعکاس نور آنها در سایه روشن طبیعت شاید زیباترین صحنه ای باشد که در عمرتان دیده اید.
یک بلیط به مقصد ساری کفایت می کند تا اسرارآمیزترین نقطه زمین را ببینید. اینجا سرزمین عجایب است. جایی که طبیعت بازی رنگ ها و سنگ ها را بهانه چند قرن شگفت زدگی انسان ها قرار داده است.
چشمه های کهنسال
چشمه آب معدنی بادآب سورت نوعی ژئو پارک است که در ارتفاع 1841 متری از سطح دریا قرار گرفته است. برای دیدن این چشمه، باید به شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشت کوه سفر کنید یا از جاده شهمیرزاد (سمنان)- ساری به سمت کیاسر حرکت کنید و در 35 کیلومتری کیاسر به سمت روستای اورست و مالخاست بروید. از اینجا به بعد، 25 کیلومتر جاده فرعی پیش روی شماست که ظاهرا آسفالت چندان مناسبی هم ندارد. هر چند که جاده های استان سمنان مسافت کمتری دارد و ایمن تر هستند اما در مقابل، جاده های استان مازندران (محور کیاسر) به مراتب زیباترند و به عنوان طولانی ترین جاده جنگلی کشور لقب گرفته اند که گذر از آن خالی از لطف نیست.
این چشمه که همزمان با آخرین چین خوردگی های البرز در دوران چهارم زمین شناسی شکل گرفته، از شمال با ارتفاعات و تپه های پوشیده از جنگلهای سوزنی برگ، از جنوب با دره، از شرق با ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوته ای و درختچه و از غرب با معدن سنگ های تزئینی احاطه شده است.
اما باداب سورت به همین جا ختم نمی شود. اگر در امتداد این چشمه ها صدها متر به سمت شمال بروید، در ارتفاعات به باداب سورت قدیمی می رسید که البته از سال ها پیش خشک شده است اما آثار شگفت انگیز آن هنوز هم پابرجاست. غیر از این، باداب سورت دیگری هم وجود دارد که به باداب سورت کوچک یا شورسر معروف است.
این چشمه بسیار کوچک که در روستای اروست قرار گرفته، خواص درمانی بسیار بیشتری دارد و یکی از گردشگر پذیرترین نواحی روستای اروست به حساب می آید.
اسم و رسم چشمه ها
اگر معنای باداب سورت را از محلی های این چشمه بپرسید، برایتان خواهند گفت که باداب به معنی آب گاز دار است و سورت به معنای شدت اثر و این کلمه روی هم رفته معنای اثر آب گازدار را خواهد داد. با این حال، این چشمه ها در ایران به چشمه های طلایی یا قصر طلایی معروف شده اند که نامشان را از رنگ زرد و نارنجی شان وام گرفته اند.
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که مشابه این چشمه ها تنها در سه کشور ترکیه، امریکا و نیوزلند وجود دارد که اتفاقا برخلاف باداب سورت که در کشور ما در حد یک چشمه محلی باقی مانده، از توریستی ترین جاذبه های طبیعی این کشورها محسوب می شوند.
