علت بيماري
اگرچه علت اصلي بيماري كبد چرب مشخص نيست، ولي به نظر مي رسد اين بيماري ارتباط نزديك با برخي بيماري هاي متابوليك دارد كه از آن جمله:
چاقي، افزايش كلسترول و تري گليسريد خون و ديابت را مي توان نام برد. در درمان كبد چرب، كنترل اين بيماري هاي زمينه اي بسيار موثر مي باشد.
گفته مي شود مصرف زياد انرژي باعث خواهد شد كبد نتواند سوخت و ساز طبيعي را انجام دهد و در نتيجه انرژي اضافي به صورت چربي در كبد ذخيره شود.
اين بيماري اغلب افراد را در سنين ميانسالي مبتلا مي كند. اكثر بيماران از افزايش وزن و چاقي به ويژه چاقي شكمي رنج مي برند. همچنين مي توانند دچار افزايش چربي هاي خون بوده و يا از مبتلايان به ديابت باشند.
از آنجا كه در سال هاي اخير شيوع چاقي و بيماري هاي متابوليك در جوانان افزايش قابل توجهي يافته است، جواناني كه با چاقي و بيماري كبد چرب به پزشك مراجعه مي نمايند، كم نيستند. البته بايد ذكر كرد بيماراني هستند كه بدون داشتن هيچ كدام از عوامل خطر ذكر شده و بدون هيچ دليل شناخته شده اي، مبتلا به كبد چرب مي گردند.
افزايش چربي در بدن كه معمولا با چاقي شكمي همراه است، به همراه افزايش چربي هاي خون و افزايش فشار خون، همه از علائم مجموعه اي از اختلالات تحت نام “سندرم متابوليك” هستند كه اين سندرم دقيقا وابسته به مقاومت انسولين مي باشد.
عوامل تاثير گذار در اختلالات كبدي
علاوه بر افزايش چربي در بافت كبد كه بر روي فعاليت طبيعي كبد تاثير مي گذارد، عوامل ديگري نيز بر عملكرد طبيعي سلول هاي كبدي تاثيرگذارند، از آن جمله:
– مقاومت به انسولين: بدين معنا كه بدن نمي تواند قند را به طور طبيعي مورد استفاده قرار دهد. به طور طبيعي لوزالمعده پس از خوردن مواد قندي، با ترشح هورمون انسولين سعي مي نمايد كه قند اضافي موجود در خون را به سلول هاي عضلاني و كبد وارد نمايد. در وضعيت مقاومت به انسولين، حساسيت گيرنده هاي سلولي انسولين كاهش مي يابد، در نتيجه بدن براي ثابت نگه داشتن سطح قند خون نياز به ترشح انسولين بيشتري خواهد داشت. در صورت ادامه ي اين روند، در نهايت ميزان قند خون افزايش يافته و فرد مبتلا به ديابت مي گردد.
– تغيير در روند توليد چربي در بافت كبد و نحوه عملكرد كبد در برابر چربي هايي كه از روده به كبد منتقل مي شوند.
– عمل هاي جراحي كه مسير معده ، يا روده و يا هر دو را كوچك مي نمايند، از قبيل عمل جراحي باي پس روده.
– استفاده طولاني مدت از لوله هاي روده اي براي تغذيه كه معمولا پس از عمل جراحي استفاده مي شوند.
– استفاده از برخي داروها از قبيل: آميودارون (داروي قلبي)، كورتون، استروژن هاي صنعتي و بعضي از داروهاي كنترل سرطان.
علائم و شيوع بيماري
از آنجا كه اين بيماري سير پيشرونده دارد مي تواند در مراحل اوليه بدون علامت باشد تا زماني كه تاثيرات منفي بر عملكرد كبد ايجاد نمايد. در آن زمان علائمي از قبيل احساس ضعف، خستگي و كاهش وزن بروز مي كنند.
از آنجا كه سير اين بيماري مزمن است، شايد سال ها طول بكشد تا منجر به ايجاد سيروز كبدي (جايگزيني سلول هاي كبدي با سلول هاي فيبروز) و در نهايت نارسايي كبد گردد.
در نقطه مقابل، در موارد نادري به دليل ناشناخته، سير بيماري متوقف و يا حتي به حالت طبيعي باز مي گردد، بدون آنكه درمان مشخصي انجام گرفته باشد.
بين 10 تا 30 درصد بزرگسالان در كشورهاي پيشرفته مبتلا به اين بيماري هستند كه معمولا شامل افراد چاق در سنين ميانسالي است.
با توجه به شيوه زندگي اعم از نوع تغذيه و فعاليت بدني، شيوع اين بيماري در كشورهاي در حال توسعه به ويژه در جامعه شهري افزايش چشمگيري داشته است.
شيوع بيماري كبد چرب با افزايش سن، سير صعودي مي يابد. شيوع اين بيماري در آقايان دو برابر خانم ها مي باشد كه با افزايش سن، ميزان شيوع در خانم ها به آقايان نزديك مي شود، به ويژه پس از يائسگي، شيوع بيماري كبد چرب در خانم ها سير فزاينده اي دارد.
