چند سوال در رابطه با بیماری آرتروز

اين بيماري ناشي از روند فرسودگي است که بطور طبيعي و بالا رفتن سن ايجاد مي شود ،‌البته تقريباً هميشه عواملي وجود دارند که موجب تسريع اين روند مي شوند . شايعترين عامل چاقي مي باشد که اثر سوء بر روي زانو دارد ولي چنين اثري را بر روي ران و مچ پا ندارد .

عوامل مساعد کننده ديگر عبارتند از شکستگي هايي که سبب ناهمواري سطوح مفصلي مي گردد . بيماري قلبي که باعث آسيب ديدن غضروف مفصلي شود از جمله آنها مي توان روماتيسم مفصلي ،‌ عفونتهاي مفصلي زانو پارگي منيسکها و غيره … را نام برد . در يک راستا نبودن استخوان ران و استخوان درشت ني که در نزديک يا دور شدن زانوها از هم ديده مي شود .

در اين بيماري غضروف مفصلي فرسايش يافته استخوان زير آن سخت شده رشد آن در کناره هاي مفصلي سبب ايجاد خارهاي استخواني مي گردد که مشخصه بيماري مي باشد .

▪ چه عواملی باعث آرتروز زانو می شود؟

ـ مهمترین عوامل مؤثر در بروز آرتروز زانو، اضافه وزن، شکستگی های قبلی ناحیه زانو، آسیبهای لیگامانی و منیسکها، بالا رفتن سن، بی حرکت کردن طولانی مدت زانو و برخی مشاغل سخت می باشد که معمولاً پزشک با شنیدن شکایات بیمار و معاینه دقیق می تواند تشخیص دهد، در برخی موارد هم باید رادیوگرافی ساده مفصل انجام شود و چنانچه با اقدامات فوق مشخص نگردید نیاز به اقدامات پاراکلنیک بیشتر نظیر آزمایش خون، mri، اسکن رادیو ایزوتوپ، نوار عصب و عضله می باشد.

استئوآرتريت بيشتر چه کساني را مبتلا ميسازد؟

استئوآرتريت يکي از شايعترين علل ناتواني در بزرگسالان است. اگرچه افراد جواني که دچار سانحه يا جراحت در مفاصلشان شده اند نيز ممکن است دچار استئوآرتريت شوند، اما اين عارضه بيشتر افراد مسن را درگير ميکند. چنانچه راديوگرافي از مفاصل افراد بالاي ۶۵ سال به عمل آيد شواهدي مبني بر وجود اين عارضه در حداقل يکي از مفاصل در بيش از نيمي از اين جمعيت ديده ميشود. هردوجنس زن و مرد مبتلا ميگردند، اگرچه در سن کمتر از ۴۵ اين عارضه بيشتر در مردان و در سنين بالاي ۴۵ بيشتر در زنان مشاهده ميگردد.

استئوآرتريت چطور افراد را مبتلا مي کند؟

نحوه بروز استئوآرتريت در افراد مختلف متفاوت است. در برخي از افراد سير بيماري سريع است و در برخي ديگر علايم جديتر و شديدتر هستند. علت دقيق شروع اين فرآيند هنوز مشخص نشده است ولي دانشمندان مجموعه اس از عوامل را در پيدايش اين عارضه دخيل مي دانند که عبارتند از: اضافه وزن، فرآيند پيري، صدمات مفصلي، و فشارهايي که در بعضي از مشاغل يا بعضي فعاليتهاي ورزشي بر مفاصل وارد ميشوند.

استئوآرتريت معمولا در مفاصل انتهايي انگشتان، شصت، گردن، کمر، زانوها، و در مفاصل لگن خود را نشان ميدهد.

استئوآرتريت تنها باعث بروز مشکل در مفاصل افراد نميشود بلکه به نحوي روي وضعيت مالي و اقتصادي و همچنين نحوه و شيوه زندگي آنها نيز تاثير دارد.

آیا همه افراد در دوران سالمندی به آرتروز مبتلا می‌شوند؟

ـ به‌طور معمول، دهه‌های چهارم و پنجم زندگی را می‌توان سن شروع این بیماری دانست. این بیماری در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود و عوامل ژنتیکی، چاقی و برخی بیماری‌های زمینه‌ای مفصلی می‌توانند افراد را برای ابتلا به آرتروز مستعد کند. گاهی اوقات ممکن است تغییر شکل مفصل به دلیل مشکلاتی مثل شکستگی رخ داده باشد و آرتروز را در سنین پایین ‌تر هم ببینیم. در واقع میزان کار کشیدن از مفصل هم مهم است. فشارهای غیر معمول ناشی از کار نیز حتی اگر به تدریج و در طول زمان حاصل شده باشد در وقوع آرتروز دخیل هستند.

▪ پس حالا که با یک بیماری چند علتی مواجه‌ایم، چه طور باید از آن پیشگیری کنیم؟

ـ شما اگر در خانواده‌تان زمینه ژنتیکی ابتلا به آرتروز را داشته باشید، نمی‌توانید از این خصوصیت فرار کنید، اما می‌توانید با کنترل عوامل قابل پیشگیری، بروز آن را کند کرده و به تاخیر بیندازید؛ برای مثال با کنترل وزن، فراگیری روش‌های اصولی صحیح نشستن ، صحیح ایستادن و به کارگیری صحیح مفاصل در انجام کارهای عادی روزمره و انجام ورزش‌های طبی خاص به سلامت مفاصل خود کمک کنید.

هر چه از عوامل خطرساز پیشگیری کنید، بهتر است. به خصوص خانم‌ها و باز هم بالاخص آن هایی که بالای ۴۵ سال دارند و به افزایش وزن خود اهمیتی نمی‌دهند. ورزش را شروع کنید، اما پیش از آن حتما با پزشک متخصص مشورت کنید که از لحاظ قلبی-عروقی و دیگر شرایط فیزیکی بدنتان بررسی شوید، چرا که مفاصل شما می‌توانند بر اثر فعالیت‌های فیزیکی یا ورزش‌های نامناسب آسیب ببینند و به قولی از چاله به چاه بیفتید. پس لطفا دقت کنید و اگر علامت‌های آرتروز در شما وجود دارد، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

استئوآرتريت بيشتر چه کساني را مبتلا ميسازد؟

استئوآرتريت يکي از شايعترين علل ناتواني در بزرگسالان است.اگرچه افراد جواني که دچار سانحه يا جراحت در مفاصلشان شده اند نيز ممکن است دچار استئوآرتريت شوند، اما اين عارضه بيشتر افراد مسن را درگير ميکند.

چنانچه راديوگرافي از مفاصل افراد بالاي ۶۵ سال به عمل آيد شواهدي مبني بر وجود اين عارضه در حداقل يکي از مفاصل در بيش از نيمي از اين جمعيت ديده ميشود.هردوجنس زن و مرد مبتلا ميگردند، اگرچه در سن کمتر از ۴۵ اين عارضه بيشتر در مردان و در سنين بالاي ۴۵ بيشتر در زنان مشاهده ميگردد.

علل

علت دقيق اين اختلال ناشناخته است . به نظر مي رسد نتيجه تركيب يا تعامل عوامل مكانيكي ، زيست شناختي ، بيوشيميايي ، التهابي و ايمني باشد.

چندین فاکتور خطر جهت ابتلا به این بیماری وجود دارد . اولیه و ثانویه ، نوع اولیه وابسته به سن بوده و با افزایش سن ایجاد می شود. ولی با اینحال هنوز علت خاصی برای بروز این فرم شناخته نشده است.

اما در مقابل زمانیکه فرد دچار فرم ثانویه می شود به دلیل آن است که یک علت خاصی منجر به بروز این حالت شده است. به عبارت دیگر در این فرم تخریب غضروف به علت آسیبها و صدمات، ارثی ، چاقی یا چیزهای دیگر باشد. در ادامه به بعضی از فاکتورهای خطری که منجر به بروز این بیماری خواهد شد، اشاره می شود.

– سن :

با افزایش سن، بروز استئو آرتریت نیز افزایش می یابد. هر چه فرد مسن تر باشد، مدت زمان بیشتری از مفاصل خود استفاده کرده است و شانس ابتلا بیشتر خواهد بود. اگر چه سن فاکتور مهمی است اما به معنای اجتناب ناپذیر بودن آن نیست.

– چاقی :

این بیماری یک بیماری جهانی است و هرکسی در ارتباط با مضرات این بیماری اطلاعاتی دارد. افزایش وزن بدن از جمله عوامل مهم بروز استئوآرتریت بخصوص در زانو به حساب می آید. از آنجایی که افزایش وزن و فشار برروی مفاصل به تدریج ایجاد می شود. افزایش وزنی که لااقل یک دهه قبل از بروز علائم استئو آرتریت ایجاد شده باشد. بخصوص در میانسالی نقش مهمی در تعیین ابتلا به این بیماری ایفا می کند.

– صدمات استفاده بیش از حد و نادرست از مفاصل :

کسانیکه در شغلشان نیاز به استفاده مکرر از مفاصل خود دارند و ورزشکاران دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به این بیماری

می باشند . در نتیجه چنین اشخاصی باید یاد بگیرند که چگونه می توان از بروز صدمات بی مورد به مفاصل و بروز این بیماری می توان جلوگیری نمود. در نتیجه فعالیتهای این افراد باید به نحوی تعدیل شود. در ضمن به خاطر داشته باشید که تعدیل فعالیتها به معنای عدم انجام آنها بطور کامل نمی باشد.

– مسائل ارثی و ژنتیکی :

نقش ژنتیک نیز دربروز این بیماری بخصوص در مفاصل دست روشن و آشکارتر شده است. اختلالات ارثی که بر روی شکل استخوانها و پایداری مفاصل اثر

می گذارد، می تواند در بروز این بیماری نقش مؤثری داشته باشد. البته لازم به ذکر است که وجود اختلالات ارثی تنها به معنای ابتلای قطعی به این بیماری نخواهد بود. بلکه به معنای آن است که فرد باید تحت نظارت و معاینات دقیقتری جهت ارزیابی بروز این بیماری قرار گیرد.

– ضعف عضلات :

مطالعات نشان می دهد که ضعف عضلات اطراف ران سبب افزایش استعداد ابتلا به این بیماری در این مفصل می شود. به گونه ای که تقویت این عضلات با تمرینات خاص نقش مؤثری در کاهش ابتلا به این بیماری خواهد داشت.

– سایر بیماریها و اختلالات التهاب مفصل :

افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به استئوآرتریت می باشند. به علاوه تجمع بیش از حد آهن در بدن نیز

(هموکروماتوزیس) می تواند سبب تخریب غضروف مفصلی شود و شانس ابتلا را افزایش

می دهد. ترشح بیش از حد هورمون رشد (آکرومگالی) نیز می تواند بر روی مفاصل و استخوانها اثرات سویی گذاشته و منجر به بروز استئوآرتریت شود.

عوامل افزايش دهنده خطر

چاقي

پرداختن به طور حرفه اي به فعالي هايي كه با فشار به مفاصل همراهند نظير رقص ، فوتبال ، موسيقي يا قالي بافي

فشار بر مفاصل ناشي از فعاليت و بالارفتن سن . تقريباً همه افراد بالاي ۵۰ سال به درجاتي از استئوآرتريت مبتلا هستند.

آسيب به آستر مفصل