آرتروز زانو در اثر فرسودگی ایجاد می شود ولی تقریبا در همه موارد عواملی وجود دارند که منجر به فرسوده شدن سریعتراز معمول مفصل می شوند. وزن بیش از اندازه شایعترین عامل است و بنا به دلائل متعدد چنین به نظر میرسد که فشار مضری بر زانو وارد می سازد در حالی که هیچ گونه تاثیر مضری یرروی هیپ یا مچ پا ندارد. سایر عوامل زمینه ای ساز مهم عبارتند از : شکستگی قبلی که منجر به نامنظمی قبلی که منجر به نامنظمی سطوح مفصلی شده باشد , بیماری قبلی همراه با آسیب غضروف مفصلی ( مخصوصا آرتریت روماتوئید قدیمی با آرتریت عفونی ) آسیب مکانیکی داخل مفصلی ( به عنوان مثال در اثر پارگی منیسک یا بیماری استئوکندریت دیسکان ), و قرار گیری نامناسب استخوان ساق بر روی استخوان ران ( به عنوان مثال در پای پرانتزی طول کشیده یا دفرمیته knock-knee , به هر علت )
چه کسانی به این بیماری مبتلا می شوند؟
در اکثر موارد افراد میانسال و پیر مبتلا می شوند بطوریکه بطور متوسط بیشتر سن بالای ۴۵ سالگی درگیر می شوند. بالای سن ۵۵ سالگی احتمال ابتلای زنان بیشتر است و در کل میزان ابتلای زنان بیش از مردان است. این امر شاید به دلیل بیشتر نشستن زنان در وضعیتی است که زانوهای آنها خمیده است. ولی با اینحال افزایش سن سبب افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می شود.
●علل
چندین فاکتور خطر جهت ابتلا به این بیماری وجود دارد . اولیه و ثانویه ، نوع اولیه وابسته به سن بوده و با افزایش سن ایجاد می شود. ولی با اینحال هنوز علت خاصی برای بروز این فرم شناخته نشده است.
اما در مقابل زمانیکه فرد دچار فرم ثانویه می شود به دلیل آن است که یک علت خاصی منجر به بروز این حالت شده است. به عبارت دیگر در این فرم تخریب غضروف به علت آسیبها و صدمات، ارثی ، چاقی یا چیزهای دیگر باشد. در ادامه به بعضی از فاکتورهای خطری که منجر به بروز این بیماری خواهد شد، اشاره می شود.
▪ سن : با افزایش سن، بروز استئو آرتریت نیز افزایش می یابد. هر چه فرد مسن تر باشد، مدت زمان بیشتری از مفاصل خود استفاده کرده است و شانس ابتلا بیشتر خواهد بود. اگر چه سن فاکتور مهمی است اما به معنای اجتناب ناپذیر بودن آن نیست.
▪ چاقی : این بیماری یک بیماری جهانی است و هرکسی در ارتباط با مضرات این بیماری اطلاعاتی دارد. افزایش وزن بدن از جمله عوامل مهم بروز استئوآرتریت بخصوص در زانو به حساب می آید. از آنجایی که افزایش وزن و فشار برروی مفاصل به تدریج ایجاد می شود. افزایش وزنی که لااقل یک دهه قبل از بروز علائم استئو آرتریت ایجاد شده باشد. بخصوص در میانسالی نقش مهمی در تعیین ابتلا به این بیماری ایفا می کند.
▪ صدمات استفاده بیش از حد و نادرست از مفاصل : کسانیکه در شغلشان نیاز به استفاده مکرر از مفاصل خود دارند و ورزشکاران دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به این بیماری
می باشند . در نتیجه چنین اشخاصی باید یاد بگیرند که چگونه می توان از بروز صدمات بی مورد به مفاصل و بروز این بیماری می توان جلوگیری نمود. در نتیجه فعالیتهای این افراد باید به نحوی تعدیل شود. در ضمن به خاطر داشته باشید که تعدیل فعالیتها به معنای عدم انجام آنها بطور کامل نمی باشد.
▪ مسائل ارثی و ژنتیکی : نقش ژنتیک نیز دربروز این بیماری بخصوص در مفاصل دست روشن و آشکارتر شده است. اختلالات ارثی که بر روی شکل استخوانها و پایداری مفاصل اثر
می گذارد، می تواند در بروز این بیماری نقش مؤثری داشته باشد. البته لازم به ذکر است که وجود اختلالات ارثی تنها به معنای ابتلای قطعی به این بیماری نخواهد بود. بلکه به معنای آن است که فرد باید تحت نظارت و معاینات دقیقتری جهت ارزیابی بروز این بیماری قرار گیرد.
▪ ضعف عضلات : مطالعات نشان می دهد که ضعف عضلات اطراف ران سبب افزایش استعداد ابتلا به این بیماری در این مفصل می شود. به گونه ای که تقویت این عضلات با تمرینات خاص نقش مؤثری در کاهش ابتلا به این بیماری خواهد داشت.
▪ سایر بیماریها و اختلالات التهاب مفصل : افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به استئوآرتریت می باشند. به علاوه تجمع بیش از حد آهن در بدن نیز (هموکروماتوزیس) می تواند سبب تخریب غضروف مفصلی شود و شانس ابتلا را افزایش
می دهد. ترشح بیش از حد هورمون رشد (آکرومگالی) نیز می تواند بر روی مفاصل و استخوانها اثرات سویی گذاشته و منجر به بروز استئوآرتریت شود.
چگونه از التهاب مفصلي پيشگيري كنيم ؟
مهمترين عوامل پيشگيري كننده از بيماري فرسايشي مفاصل حفظ وزن مناسب بدن است چون زياد بودن وزن موجب فشار بيشتري بر مفاصل بويژه مفصل زانو مي شود و در دراز مدت باعث فرسايش بيشتر آن مي گردد . ورزش منظم ، استراحت مناسب و حفاظت مفاصل از فشارهاي كاري زياد از عوامل پيشگيري كننده ديگر هستند
منبع : دانشنامه تی تیل
