چه کسی نخستین سازنده پیانو بوده است ” به استثنای اُرگ، پیانو از تمام سازهای موسیقی پیچیده تر است. نام پیانو در واقع پیانو فورت است و معنای ملایم – تند می دهد. این نام بیانگر انواع آهنگ هایی است که از پیانو در می آید. عجیب است که چنین دستگاه پیچیده ای از یک دستگاه بسیار ساده به نام تک سیم ساخته شده است.
تک سیم جعبه ای بود که فقط با یک سیم با فاصله هایی مشخص شده بر روی آن، مجهز گشته بود. سنتور و قانون که در عهد تورات مرسوم بودند، نیز همین گونه جعبه ای داشتند که از آن صدا برمی خاست. نوازنده به وسیله مضرابی بر سیم ها می نواخت.
حدود هزار سال پس از میلاد مسیح، گی دارتسو پل متحرکی برای تک سیم ساخت و بر آن چند عدد سیم و کلید نیز بیفزود. این ساز موسیقی تا قرن شانزدهم میلادی مورد استفاده بود.
از دستگاه بالا، سازهای موسیقی گوناگونی به وجود آمد که یکی از بهترین آنها کِلویکُرد – پیشتاز پیانوی کنونی – بود. سیم های این ساز بر اثر فشار انگشتان بر روی یک میله برنجی که در بالای ساز نهاده شده بود، به ارتعاش در می آمد و تولید صدا می کرد. نوازنده طبق دلخواه خود می توانست درجه صدای ساز را بالا ببرد و یا پایین بیاورد.
سازهای مشابه دیگری نیز ساخته شد که به نام های اسپینت و هَرپسیکُرد معروف بودند.
سرانجام، در 1709 میلادی، کریستو فوری وارد آوردن ضربه بر سیم ها را با سیستم چکشی ارائه داد که پیانوی کنونی از همین سیستم پیروی می کند. سیستم چکشی، پیانو را بر تمام سازهای موسیقی سیمی که پیش از این بیان شد، ممتاز می کند؛ زیرا صدا را بسیار ملایم
می سازد و نمی گذارد هیچگاه کوچکترین صدای گوشخراشی که معمولاً از سازهای موسیقی ابتدایی برمی خاست، شنیده شود.
بتهوون نخستین آهنگسازی بود که به کار بردن پیانو را درسطح گسترده تری عرضه داشت.
برگرفته از:
کتاب: به من بگو چرا؟ – جلد 2 – نخستین پدیده ها
نوشته: آرکدی لئوکوم
برگردان: خلیل خلیلیان
